Μεγάλη η «μπάζα» των ευρωπαϊκών κονδυλίων από τα Σκόπια μέχρι στιγμής
Οι ΗΠΑ στηρίζουν Σκόπια με «ξένα κόλλυβα»
«Σκοπιανοί επενδυτές» το νέο ανέκδοτο
Συμμετοχή των Σκοπίων στον FSRU Αλεξανδρούπολης και στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης
Η έλευση του σκοπιανού υπουργού εξωτερικών Bujar Osmani στις 14 Ιανουαρίου 2021 στην Αθήνα και η συνάντησή του με την πολιτική ηγεσία της χώρας έφερε ξανά στο προσκήνιο την κατάπτυστη Συμφωνία των Πρεσπών. Και αυτό όχι τόσο λόγω των αναφορών του σκοπιανού υπουργού όσο κυρίως λόγω των δηλώσεων της Ελληνικής πλευράς.
Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση κατά τη διάρκεια της συνάντησης Μητσοτάκη- Osmani στο Μέγαρο Μαξίμου «κύριο αντικείμενο των συνομιλιών αποτέλεσε η πορεία των διμερών σχέσεων και ιδιαίτερα η ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας και διασυνδεσιμότητας μεταξύ των δύο χωρών. Συζητήθηκε, επίσης, η ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν παρέλειψε να καταστήσει σαφή την επιτακτική ανάγκη της πλήρους, συνεπούς και καλή τη πίστει εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών» (primeminister.gr 14/1/2021).
Πιο αναλυτικός ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επισήμανε μεταξύ άλλων στον σκοπιανό ομόλογό του ότι «σήμερα πηγαίνουμε τις σχέσεις μας ένα βήμα παραπέρα υπογράφοντας τρία Μνημόνια. Το πρώτο για συνεργασία μεταξύ των Διπλωματικών Ακαδημιών των δύο Υπουργείων Εξωτερικών, το δεύτερο στον τομέα της πολιτικής προστασίας και το τρίτο για συνεργασία μεταξύ των αντίστοιχων φορέων των δύο χωρών μας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Οι οικονομικές σχέσεις, ο ενεργειακός τομέας και η διασυνδεσιμότητα είναι στην πρώτη γραμμή των σχεδίων μας για εμβάθυνση της συνεργασίας. Υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορεί να γίνουν βάσει του διμερούς μας Σχεδίου Δράσης». Και ο Έλληνας ΥΠΕΞ συνέχισε λέγοντας μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα είναι στενός γείτονας. Έχουμε κοινά σύνορα. Ήδη έχουμε καλωσορίσει τη χώρα σας ως σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα διεξάγει αποστολές εναέριας αστυνόμευσης στον εναέριο χώρο» των Σκοπίων. «Και στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε την προσπάθειά σας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βέβαια, βάσει της υφιστάμενης αιρεσιμότητας, βάσει της ατομικής επίδοσης και βεβαίως βάσει της νέας διευρυνσιακής μεθοδολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα είναι ιστορικά και ενεργά υποστηρικτική της Ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να παράσχει τεχνική βοήθεια για να στηρίξει τις προσπάθειες που έχουν αναληφθεί από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων για ένταξη τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Βέβαια ο Νίκος Δένδιας βρήκε την ευκαιρία να επισημάνει στον σκοπιανό συνομιλητή του ότι «με όλο το δέοντα σεβασμό, οι συμπατριώτες σας – και το έχετε αποδεχθεί – δεν ήταν στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν ήταν παρόντες στο Γρανικό ποταμό, δεν ήταν παρόντες στην Ισσό, δεν ήταν παρόντες στα Γαυγάμηλα» (www.mfa.gr 14/1/2021).
Όμως αυτή η ιστορική αναφορά παρά την ιδιαίτερη σημασία της εντούτοις δεν άλλαξε την πορεία των πραγμάτων η οποία δεν είναι άλλη από την συστράτευση της Αθήνας στη στήριξη της μελλοντικής ένταξης των Σκοπίων στην ΕΕ όπως είπε επίσης και ο Αναπληρωτής ΥΠΕΞ Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης ο οποίος «επιπλέον, επανέλαβε την υποστήριξη και αρωγή της χώρας μας στην ενταξιακή πορεία» των Σκοπίων (www.mfa.gr 14/1/2021).
Όμως το ερώτημα είναι «τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι». Για ποιο λόγο ήρθε άραγε ο σκοπιανός ΥΠΕΞ στην Αθήνα; Και η απάντηση είναι απλή. Προκειμένου να εισπράξει την προίκα λόγω Πρεσπών και να ενισχύσει τα διπλωματικά αντίβαρα των Σκοπίων έναντι της βουλγαρικής στάσης η οποία μέχρι στιγμής δημιουργεί προβλήματα στον ομαλό ευρωπαϊκό βηματισμό του μορφώματος. Και δεν το έκρυψε άλλωστε ο Osmani καθώς σε δηλώσεις του στο τουρκικό πρακτορείο Anadolu αναφερόμενος στο στόχο της επίσκεψής του τόνισε την εντατικοποίηση και προώθηση της οικονομικής συνεργασίας Ελλάδας-Σκοπίων μέσω της μεγαλύτερης συνεργασίας των εμπορικών επιμελητηρίων στον τομέα των υποδομών, της διασυνοριακής διευκόλυνσης της κυκλοφορίας των πολιτών και της ενέργειας (aa.com.tr 14/1/2021). Μάλιστα σε δηλώσεις του στο σκοπιανό πρακτορείο ειδήσεων ο Osmani μετά τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη χαρακτήρισε την Ελλάδα ως σταθερό υποστηρικτή μεταξύ των κυριότερων ομάδων συμφερόντων (main lobbyists) και ως προαγωγό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Σκοπίων.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό οι λέξεις κλειδιά είναι «οι οικονομικές σχέσεις, ο ενεργειακός τομέας και η διασυνδεσιμότητα» καθώς και η «υποστήριξη και αρωγή» της Αθήνας στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων.
Η αλλαγή πλεύσης της ΝΔ για τη Συμφωνία των Πρεσπών
Η έλευση Ζάεφ στην Αθήνα το διήμερο 15-16 Σεπτεμβρίου 2020 και οι ευχαριστίες του προς την κυβέρνηση για τη συνδρομή της στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων αποκάλυψε τη διγλωσσία της κυβερνητικής παράταξης στο θέμα των Σκοπίων. Έτσι ενώ προεκλογικά η ΝΔ διερρήγνυε τα ιμάτιά της κατά των Σκοπίων προκειμένου να υφαρπάξει την ψήφο του Ελληνικού λαού, τώρα ως κυβέρνηση όχι μόνο δεν θέτει τα αυτονόητα σε επίπεδο ΕΕ σε σχέση με την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων αλλά αντίθετα έχει μετατραπεί σε ένθερμο οπαδό του εξευρωπαϊσμού του εν λόγω μορφώματος. Και όλα αυτά τη στιγμή που τα Σκόπια δεν έχουν υποχωρήσει ούτε κατ΄ ελάχιστο σε σχέση με τις αλυτρωτικές τους διεκδικήσεις έναντι της Πατρίδας μας. Μάλιστα η ΝΔ προκειμένου να μην φανεί ότι δήθεν υστερεί έναντι του ΣΥΡΙΖΑ με δηλώσεις στελεχών της ξεκαθαρίζει ότι θα ψηφίσει τις τρεις πρώτες συμφωνίες με τα Σκόπια, όποτε βέβαια έρθουν αυτές στην Ολομέλεια της Βουλής για κύρωση μιας και αρκετοί βουλευτές της ΝΔ φαίνεται ότι αντιδρούν αφού θα αναγκαστούν να τις ψηφίσουν και έτσι θα καταδείξουν στους ψηφοφόρους τους που κατά χιλιάδες συμμετείχαν στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό ότι τους έχουν γράψει πλέον στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Και η κατάσταση αναμένεται να επιταθεί με τις τρεις νέες συμφωνίες που υπέγραψαν στις 14/1/2021 Δένδιας και Osmani.
Βέβαια η κυβερνητική παράταξη ισχυρίζεται ότι δήθεν δεν μπορεί να ακυρώσει την κατάπτυστη Συμφωνία των Πρεσπών διότι αυτό δήθεν δεν επιτρέπεται από το διεθνές δίκαιο ενώ είναι γνωστό ότι σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών κάθε διεθνής συνθήκη ή συμφωνία μπορεί να καταγγελθεί όταν το άλλο συμβαλλόμενο μέρος όχι μόνο δεν την τηρεί αλλά και την παραβιάζει κατάφορα. Και τέτοια κατάφορη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών γίνεται κατ΄ εξακολούθηση εκ μέρους των Σκοπίων όπως έχουμε αναλύσει σε προγενέστερη αρθρογραφία μας. Πέραν όμως τούτου από πουθενά δεν προκύπτει υποχρέωση της Ελλάδας να στηρίξει την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Πολύ δε περισσότερο όταν όπως έχουμε ήδη επισημάνει η υποψηφιότητά του μορφώματος δεν πληροί καν τα κριτήρια που έχει θέσει η ΕΕ για οιαδήποτε μελλοντική ένταξη, μιας και πρόκειται για κράτος παρία (rogue state) στο οποίο επικρατεί η διαφθορά, η εγκληματικότητα, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, η έλλειψη κράτους δικαίου και δημοκρατικών θεσμών.
Η δρομολόγηση της ευρωπαϊκής πορείας των Σκοπίων πέρασε στα ψιλά λόγω κορονοϊού καθώς μεσούσης της πανδημίας το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 25 Μαρτίου 2020 αποφάσισε με τη γραπτή διαδικασία «την έναρξη διαπραγματεύσεων προσχώρησης με» τα Σκόπια. Η απόφαση αυτή στη συνέχεια επικυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 26 Μαρτίου 2020 το οποίο συνεδρίασε με τηλεδιάσκεψη για να ακολουθήσει την επόμενη ημέρα η ανακοίνωση της επίσημης ένταξης των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, ένταξη την οποία μάλιστα χαιρέτησε με ανακοίνωσή της η Ελληνική πλευρά.
Αντί λοιπόν το μόρφωμα να τεθεί σε «πολιτική καραντίνα» αορίστου διαρκείας προκειμένου επιτέλους να καταργηθεί η κατάπτυστη Συμφωνία των Πρεσπών, ο πρέσβης της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου μαζί με τους υπόλοιπους πρέσβεις των κρατών μελών της ΕΕ κατέληξαν στις 9 Σεπτεμβρίου 2020 στις Βρυξέλλες σε συμφωνία σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου της ΕΕ όσον αφορά το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2021, όπου πέραν των άλλων προβλέπεται και το νέο ετήσιο «δωράκι» του Ζάεφ στο πλαίσιο των κονδυλίων της προενταξιακής βοήθειας (IPA III). Ακολούθησε στην πορεία η έγκριση εκ μέρους του Συμβουλίου ΕΕ του προϋπολογισμού 2021 της ΕΕ πάλι με συναίνεση της Ελλάδας. Και το αποκορύφωμα αποτέλεσε η συμφωνία Μητσοτάκη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 10ης Δεκεμβρίου 2020 για την έγκριση του ευρωπαϊκού πακέτου των 1,8 τρις ευρώ για το διάστημα 2021-2027 που περιλαμβάνει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης στα κονδύλια των οποίων προβλέπονται πάνω από 3,5 δις ευρώ προίκα για τα Σκόπια προφανώς λόγω Πρεσπών.
Το βέτο της Βουλγαρίας στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων
Το βέτο της Βουλγαρίας στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων δεν έλαβε τη δημοσιότητα που θα έπρεπε καθώς εκτός από την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση που επιθυμούν την ανέμελη δρομολόγηση της ένταξης του μορφώματος στην ΕΕ, σημαντικές δυνάμεις του ελληνικού επιχειρηματικού κόσμου διαβλέπουν μεγάλες ευκαιρίες για «κονόμα» στην περιοχή. Ιδίως τώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο της ΕΕ για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων όπου προβλέπεται να πέσουν 30 δις ευρώ το διάστημα 2021-2027, με τα Σκόπια να ενθυλακώνουν σε κάθε περίπτωση τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ.
Όμως ενώ στην Ελλάδα οι διάφοροι κύκλοι παρουσίαζαν την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων ως δήθεν «κλειδωμένη» και μη αναστρέψιμη, η Βουλγαρία ήρθε να ταράξει τα νερά αρχής γενομένης από τον Βούλγαρο Αναπληρωτή Πρωθυπουργό και Υπουργό Άμυνας Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ ο οποίος κάλεσε τα Σκόπια πρώτα να μάθουν ιστορία αν θέλουν να έχουν ευρωπαϊκό μέλλον (Sputnik 31/3/2020). Και συμπλήρωσε με νόημα ότι τα Σκόπια δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν στην ΕΕ αν δεν σταματήσουν να οικειοποιούνται και να παραποιούν την ιστορία. Ακολούθησε η δημοσιοποίηση των τεσσάρων όρων που έθεσε η Βουλγαρία στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 25 Μαρτίου 2020 προκειμένου να επιτρέψει να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαδικασίες των Σκοπίων (protothema 17/4/2020).
Ειδικότερα η Σόφια ζήτησε από τα Σκόπια να ξεχάσουν κάθε αναφορά σε δήθεν μακεδονική γλώσσα και δήθεν μακεδονική μειονότητα στη Βουλγαρία αν θέλουν να συνεχίσουν την ευρωπαϊκή τους πορεία. Η αντίδραση αυτή της Βουλγαρίας αναδεικνύει για άλλη μια φορά ότι η πορεία των Σκοπίων προς την ΕΕ θα συνεχίσει να είναι προβληματική και ότι είναι στο χέρι της Ελλάδας να κόψει το βήχα στους σκοπιανούς που συνεχίζουν την αλυτρωτική τους πολιτική μιλώντας για δήθεν μακεδονική εθνότητα, δήθεν μακεδονική γλώσσα, δήθεν μακεδονική ιθαγένεια, δήθεν Μακεδονία του Αιγαίου κλπ. Και καθώς τα Σκόπια δεν υποχώρησαν στις απαιτήσεις της Σόφιας, η Βουλγαρία προσήλθε στις 17/11/2020 στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ και δήλωσε ότι ασκεί βέτο στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Ειδικότερα η Υπουργός Εξωτερικών Ζαχαρίεβα επισήμανε ότι η Σόφια δεν μπορεί προς το παρόν να στηρίξει την έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των «27» και των Σκοπίων, λόγω των ανοιχτών γλωσσικών και ιστορικών διαφορών (eretikos.gr 17/11/2020).
Είχε προηγηθεί μπαράζ πιέσεων της Μέρκελ στη Σόφια που όμως δεν υποχώρησε. Άλλωστε όπως δήλωσε με νόημα στη βουλγαρική τηλεόραση BTV ο Καρακατσάνωφ «τα Σκόπια θέλουν να τους στηρίξουμε και μετά θα μας μαχαιρώσουν στην πλάτη» (Βαλκανικό Περισκόπιο 22/11/2020).
Μεγάλη η «μπάζα» των ευρωπαϊκών κονδυλίων από τα Σκόπια μέχρι στιγμής
Η ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση αυτή καθ΄ αυτή του μορφώματος το οποίο έχει ενθυλακώσει πακτωλό ευρωπαϊκών κονδυλίων τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα λοιπόν με επίσημα στοιχεία της ΕΕ το 82% των σκοπιανών εξαγωγών κατευθύνεται στην ΕΕ, ενώ ο συνολικός όγκος του εμπορίου μεταξύ ΕΕ και Σκοπίων το 2018 ανήλθε σε 10,5 δις ευρώ και η συνολική συμβολή της ΕΕ στις άμεσες επενδύσεις στα Σκόπια το 2018 έφτασε στα 495,2 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα τα Σκόπια πήραν στο διάστημα 2007-2020 ως προενταξιακή βοήθεια 1,25 δις ευρώ. Επίσης από το 1999 έλαβαν χαμηλότοκα δάνεια ύψους 818 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ενώ από το 2009 και μετά έλαβαν επιπλέον 180,1 εκατ. ευρώ υπό μορφή επενδυτικών χορηγήσεων που είχαν ως αποτέλεσμα τη μόχλευση επενδύσεων ύψους 2,1 δις ευρώ. Στο διάστημα 2015-2019 τουλάχιστον 2.300 σκοπιανοί φοιτητές και καθηγητές αξιοποίησαν το πρόγραμμα Έρασμος, ενώ με αφορμή την αντιμετώπιση του κορονοϊού σε πρώτη φάση τα Σκόπια έλαβαν από τις Βρυξέλλες συνολικά 66 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 4 εκατ. ευρώ για αντιμετώπιση άμεσων αναγκών, 50 εκατ. ευρώ για στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, 9 εκατ. ευρώ για στήριξη του ιδιωτικού τομέα και 3 εκατ. ευρώ για άμεση ενίσχυση του προϋπολογισμού.
Και όλα αυτά σε μια φάση που η οικονομία των Σκοπίων δοκιμάζεται από τον κορονοϊό, η ανεργία αναμένεται να ξεπεράσει το 20% και τα Σκόπια έχουν ήδη καταφύγει στο ΔΝΤ το οποίο και ενέκρινε δάνειο 176,5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της σκοπιανής οικονομίας (IMF Press Release 10/4/2020).
Οι ΗΠΑ στηρίζουν Σκόπια με «ξένα κόλλυβα»- Τριμερής ΗΠΑ-Ελλάδας-Σκοπίων στη Θεσσαλονίκη
Η επίσκεψη Πομπέο στη Θεσσαλονίκη στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 πέραν των άλλων ανέδειξε και το τεράστιο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τα Σκόπια. Έτσι οι ΗΠΑ δρομολογούν σειρά επενδύσεων στα Σκόπια με στόχο όχι μόνο τη σταθεροποίηση του μορφώματος αλλά και την προώθηση του σχεδίου τους για εφοδιασμό των Σκοπίων και των άλλων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με το αμερικανικό σχιστολιθικό φυσικό αέριο το οποίο θα μεταφέρουν Έλληνες εφοπλιστές από τις ΗΠΑ στον περίφημο σταθμό LNG της Αλεξανδρούπολης και από εκεί θα διοχετεύεται σε όλα τα Βαλκάνια. Μάλιστα σαν καλοί επενδυτές οι ΗΠΑ προτιμούν να κάνουν παιχνίδι με «ξένα κόλλυβα» και έτσι πιέζουν ούτως ώστε τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα δοθούν στην περιοχή να αξιοποιηθούν για τη στήριξη των αμερικανικών σχεδίων.
Για τον λόγο αυτόν άλλωστε διοργάνωσαν και την τριμερή ΗΠΑ-Ελλάδας-Σκοπίων στη Θεσσαλονίκη στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 στην οποία από αμερικανικής πλευράς συμμετείχαν o βοηθός υπουργός εξωτερικών Francis Fannon αρμόδιος για θέματα ενέργειας και η πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Σκόπια Kate Marie Byrnes, από ελληνικής πλευράς ο υπουργός Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης, ο υφυπουργός οικονομικής διπλωματίας Κ. Φραγκογιάννης και δύο στελέχη των ΕΛΠΕ και από πλευράς Σκοπίων οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Liupko Nikolovski και Fatmit Bitikji και ο υπουργός Οικονομικών Kreshnik Betekshi (energypress 29/9/2020).
Είχε προηγηθεί συνάντηση του Πομπέο την προηγουμένη με Έλληνες και σκοπιανούς αξιωματούχους αλλά και επιχειρηματίες στους οποίους ο Αμερικανός Υπουργός έδωσε τις ευλογίες του για ταχεία ευόδωση των αμερικανικών σχεδίων και κυρίως του τερματικού σταθμού αποθήκευσης υγροποιημένου σχιστολιθικού φυσικού αερίου και διανομής του μέσω των αγωγών ΤΑΡ και IGB, τόσο προς δυσμάς προς την Κεντρική Ευρώπη, όσο και προς Βορράν προς τη Βουλγαρία (voria.gr 21/9/2020).
Η τριμερής είχε αντικείμενο την πορεία των πέντε μεγάλων διακρατικών ενεργειακών έργων, τους αγωγούς φυσικού αερίου TAP, IGB, τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Σκοπίων, την αναβάθμιση του υφιστάμενου αγωγού πετρελαίου μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων και τον πλωτό τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη (armyvoice 30/9/2020). Μάλιστα ήδη από το Νοέμβριο 2020 τα Σκόπια εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν κατά ποσοστό 25% στην ανέγερση, στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης, μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο που θα το προμηθεύεται από τον FSRU (militaire 24/11/2020).
Ακολούθησε στα μέσα Δεκεμβρίου 2020 η επίσκεψη στην Ελλάδα του υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, Νταν Μπρουλέτ (Dan Brouillette), με στόχο την ενίσχυση των ενεργειακών σχέσεων ΗΠΑ-Ελλάδας (capital.gr 15/12/2020).
Το Οικονομικό και Επενδυτικό Σχέδιο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια
Μια βδομάδα μετά την τριμερή στις 6 Οκτωβρίου 2020 αποσκοπώντας στην προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο με σημαντική δέσμη επενδυτικών μέτρων για την κινητοποίηση χρηματοδότησης ύψους έως και 9 δισ. ευρώ για την περιοχή (ec.europa.eu 6/102020).
Στο πλαίσιο αυτό όπως ανακοινώθηκε «η ΕΕ θα στηρίξει τη βιώσιμη συνδεσιμότητα, το ανθρώπινο κεφάλαιο, την ανταγωνιστικότητα και την χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, καθώς και τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση».
Επιπλέον των παραπάνω επιχορηγήσεων τονίστηκε ότι «η ΕΕ θα παράσχει εγγυήσεις για τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης τόσο για δημόσιες όσο και για ιδιωτικές επενδύσεις και για τη μείωση του κινδύνου για τους επενδυτές. Η στήριξη μέσω του νέου μηχανισμού εγγύησης για τα Δυτικά Βαλκάνια, στο πλαίσιο της εγγύησης εξωτερικής δράσης της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αναμένεται να κινητοποιήσει δυνητικές επενδύσεις ύψους έως και 20 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία».
Έτσι παράλληλα με το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τη στήριξη της περιοχής, η Επιτροπή παρουσίασε κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της πράσινης ατζέντας για τα Δυτικά Βαλκάνια, που προβλέπει δράσεις γύρω από πέντε πυλώνες.
Οι πυλώνες αυτοί είναι:
1).Η δράση για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων της απανθρακοποίησης, της ενέργειας και της κινητικότητας,
2).Η κυκλική οικονομία, για την αντιμετώπιση ιδίως των αποβλήτων, της ανακύκλωσης, της βιώσιμης παραγωγής και της χρήσης των πόρων,
3).Η βιοποικιλότητα, με σκοπό την προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού πλούτου της περιοχής,
4).Η καταπολέμηση της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους και
5)Τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων και οι αγροτικές περιοχές.
Η ψηφιοποίηση θα αποτελέσει βασικό καταλύτη για τους ανωτέρω πέντε πυλώνες σύμφωνα με την έννοια της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Όπως τόνισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιο προσδιορίζει δέκα επενδυτικές εμβληματικές πρωτοβουλίες για τη στήριξη μεγάλων οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων στην περιοχή, την ανανεώσιμη ενέργεια και τη μετάβαση από τον άνθρακα, την ανακαίνιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τις υποδομές διαχείρισης αποβλήτων και λυμάτων, καθώς και την ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών. Άλλες εμβληματικές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν αυξημένες επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και εγγυήσεις για τη νεολαία.
Και η Κομισιόν συνέχισε ότι η δέσμη επενδύσεων θα αποτελέσει βασική κινητήρια δύναμη για τη διευκόλυνση περαιτέρω δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην περιοχή από ευρωπαϊκά και διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Η καλύτερη σύνδεση των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων εντός της περιοχής και με την ΕΕ απαιτεί ισχυρή δέσμευση εκ μέρους των Δυτικών Βαλκανίων για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, την εμβάθυνση της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης και την ανάπτυξη μιας κοινής περιφερειακής αγοράς με βάση το κεκτημένο της ΕΕ, προκειμένου να καταστεί η περιοχή ελκυστικότερος επενδυτικός χώρος.
Τέλος η Επιτροπή στηρίζει τις προσπάθειες των κυβερνήσεων των χωρών της περιοχής να αναπτύξουν ένα νέο όραμα για τη δημιουργία ενός περιφερειακού οικονομικού χώρου που τελικά εγκρίθηκε σύμφωνα με τα παρακάτω στη Σύνοδο της Σόφιας τον Νοέμβριο του 2020.
Ακολούθησε στις 10 Νοεμβρίου 2020 στη Σόφια Σύνοδος των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων με τη συμμετοχή πολλών χωρών της ΕΕ όπου και δόθηκε πλήρης στήριξη στο παραπάνω Σχέδιο της Κομισιόν (ec.europa.eu 10/11/2020).
Στόχος της ΕΕ είναι η δημιουργία ενός περιφερειακού οικονομικού χώρου προκειμένου να φέρει την περιοχή πιο κοντά στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Άλλωστε η ΕΕ αποτελεί τον βασικό εμπορικό εταίρο των Δυτικών Βαλκανίων απορροφώντας το 69,4% του συνολικού εμπορίου της περιοχής ενώ η ΕΕ κάλυψε το 2018 το 65,5% των εκεί άμεσων ξένων επενδύσεων.
Έτσι η ΕΕ στοχεύει να φέρει την περιοχή πιο κοντά στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Η χρηστή διακυβέρνηση αποτελεί το θεμέλιο της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, η τόνωση των επενδύσεων και της οικονομικής ανάπτυξης θα είναι δυνατή μόνο εάν τα Δυτικά Βαλκάνια δεσμευθούν ρητά και εφαρμόσουν θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες.
Όπως αντικατοπτρίζεται στην ενισχυμένη μεθοδολογία διεύρυνσης, οι χώρες που σημειώνουν πρόοδο όσον αφορά τις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες θα πρέπει να επωφεληθούν από αύξηση της χρηματοδότησης και των επενδύσεων, κατέληξε η Κομισιόν.
Και ευρωπαϊκή προίκα στα Σκόπια για τις Πρέσπες
Στο πλαίσιο αυτό τα Σκόπια αναμένεται να ενθυλακώσουν τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ.
Tα κονδύλια αυτά σύμφωνα με το Παράρτημα της παραπάνω Ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα χρηματοδοτήσουν πέραν των άλλων:
1.Την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Σκοπίων-Σερβίας.
2.Την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Σκοπίων-Κοσόβου που θα αποτελεί άλλωστε επέκταση του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας-Σκοπίων.
Επισημαίνεται εν προκειμένω ότι η κατασκευή του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας-Σκοπίων επίσης σχεδιάζεται να χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ με επιχορηγήσεις και δάνεια. Ειδικότερα το ελληνικό τμήμα το αγωγού κόστους 51 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτηθεί κατά 50% με δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το υπόλοιπο σχεδιάζεται να χρηματοδοτηθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια. Το σκοπιανό τμήμα του αγωγού κόστους 54 εκατ. ευρώ επιδιώκεται επίσης να χρηματοδοτηθεί κατά 50% με δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ενώ αναζητούνται διάφοροι τρόποι χρηματοδότησης του υπολοίπου έργου.
Έτσι με ευρωπαϊκά κονδύλια θα φτάνει το αμερικανικό σχιστολιθικό φυσικό αέριο από Αλεξανδρούπολη σε Σκόπια, Κόσοβο και Σερβία!!!
3.Στον τομέα των ΑΠΕ θα χρηματοδοτηθούν αιολικά και ηλιακά πάρκα στα Σκόπια.
4.Προβλέπονται και χρηματοδοτήσεις για εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
5.Το πακέτο θα συμπληρωθεί με επενδύσεις στην πράσινη γεωργία αλλά και
6.Την ψηφιοποίηση της οικονομίας των Σκοπίων γεγονός που ενδιαφέρει επίσης τις αμερικανικές πολυεθνικές του τομέα της τεχνολογίας που εγκαθίστανται ήδη σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα και Πάτρα με στόχο να ενθυλακώσουν επίσης μεγάλο μέρος από τα κονδύλια των 32 δις ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης που προορίζονται για την ψηφιοποίηση της ελληνικής οικονομίας.
Μ΄ ένα σμπάρο λοιπόν πολλά τρυγόνια.
Μάλιστα προκειμένου τα Σκόπια να μπορέσουν να ενθυλακώσουν με επιτυχία τα παραπάνω ευρωπαϊκά κονδύλια η Αθήνα προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Έτσι αναμένεται η κύρωση από την Ελληνική Βουλή σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας Ελλάδας- Σκοπίων «για την Επιτάχυνση της Διαδικασίας Ένταξης» των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό σύμφωνα με το άρθρο Ι του Μνημονίου Συνεργασίας η Ελλάδα θα παρέχει τη συνδρομή της στα Σκόπια σε σχέση με την ευρωπαϊκή τους πορεία «μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσίας όσον αφορά την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ» στις οποίες προφανώς περιέχεται και το πακέτο των 3,5 δις ευρώ προίκα για τα Σκόπια. Και για να είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουν οι σκοπιανοί να ενθυλακώσουν τα 3,5 δις ευρώ η Ελληνική πλευρά σύμφωνα με το άρθρο ΙΙ του εν λόγω Μνημονίου θα στηρίξει τη δημόσια διοίκηση των Σκοπίων «δια μέσου ανταλλαγής και συνδρομής εμπειρογνωμόνων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σεμιναρίων για δημοσίους υπαλλήλους και κοινών μελετών και ερευνών».
«Σκοπιανοί επενδυτές» το νέο ανέκδοτο
Στη συνάντηση Δένδια- Osmani στις 14 Ιανουαρίου 2021 υπογράφτηκε μνημόνιο για τη συνεργασία μεταξύ των αντίστοιχων φορέων των δύο χωρών μας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Έτσι αυτό που άρχισε να ακούγεται ως ανέκδοτο υπό τον τίτλο «σκοπιανοί επενδυτές» στην Ελλάδα άρχισε να δρομολογείται. Με τη μόνη επισήμανση ότι οι σκοπιανοί αποδεικνύονται για άλλη μια φορά επενδυτές «τζάμπα μάγκες» καθώς η συμμετοχή τους όπως θα αναλύσουμε παρακάτω τόσο στον FSRU Αλεξανδρούπολης όσο και στη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης γίνεται με ξένα κόλλυβα. Για την ακρίβεια με κονδύλια και χρηματοδοτήσεις της ΕΕ.
Πάντως η πλευρά των Σκοπίων ετοίμασε προσεκτικά την επίσκεψη Osmani στις 14 Ιανουαρίου 2021 στην Αθήνα. Έτσι στις παραμονές της επίσκεψης έγινε σύσκεψη Οσμάνι με εκπροσώπους τεσσάρων εμπορικών και οικονομικών επιμελητηρίων των Σκοπίων (voria.gr 13/1/2021) προφανώς για να ετοιμάσουν το πώς θα πέσουν πάνω στο «ψητό».
Ήδη μετά την επίσκεψη Οσμάνι οι σκοπιανοί φεύγουν με δύο μεγάλες επιτυχίες πέραν βεβαίως της προίκας των 3,5 δις ευρώ.
Πρώτον αποφασίστηκε η συμμετοχή των Σκοπίων σε ποσοστό 10% στον FSRU Αλεξανδρούπολης (energypress 13/1/2021).
Δεύτερον αποφασίστηκε η συμμετοχή των Σκοπίων με ποσοστό 25% στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής που θα λειτουργεί με φυσικό αέριο στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης.
Συμμετοχή των Σκοπίων στον FSRU Αλεξανδρούπολης
Ο FSRU Αλεξανδρούπολης είναι πλωτός τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου της εταιρείας Gastrade Α.Ε όπου μέχρι στιγμής μέτοχοι με ποσοστό 20% έκαστος είναι η Ασημίνα-Ελένη Κοπελούζου, η Gaslog (Π. Λιβανός), η ΔΕΠΑ, η Bulgartransgaz και η ΔΕΣΦΑ (Energypress 13/1/2021).
Ο εν λόγω πλωτός τερματικός σταθμός αποτελεί πολυπόθητο σχέδιο των ΗΠΑ με στόχο την απεξάρτηση των Βαλκανίων από το ρωσικό φυσικό αέριο και την αντίστοιχη προώθηση του αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου της Cheniere Energy, Inc με έδρα το Χιούστον του Τέξας, η οποία ήταν και η πρώτη εταιρεία των ΗΠΑ που έλαβε από τη διοίκηση Ομπάμα άδεια εξαγωγής σχιστολιθικού αερίου στο εξωτερικό (desmogblog.com), αέριο το οποίο θα μεταφέρεται με πλοία Ελλήνων εφοπλιστών από τις ΗΠΑ. Για το θέμα αυτό ήδη από τον Οκτώβριο 2015 είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η βοηθός υπ. Εξωτερικών για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις των ΗΠΑ κ. Βικτόρια Νούλαντ ενόψει και της επίσκεψης του τότε υπουργού εξωτερικών της κυβέρνησης Ομπάμα Τζον Κέρι (Η Καθημερινή 22/10/2015 ) ο οποίος είχε το LNG της Αλεξανδρούπολης «ψηλά στην ατζέντα» του (Evrosonline 3/12/2015) κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 4 Δεκεμβρίου 2015 όταν και συναντήθηκε με τον Α. Τσίπρα για το Κυπριακό, το προσφυγικό αλλά και το ενεργειακό (ΣΚΑΙ 4/12/2015). Στη συνέχεια το ζήτημα μεταφοράς LNG μέσω Ελλάδας απασχόλησε τη συνάντηση Τσίπρα με τον τότε Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Μπάιντεν στο Νταβός της Ελβετίας τον Ιανουάριο του 2016 (energypress 20/1/2016). Επιπλέον με αφορμή την επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα στις 15-16 Νοεμβρίου 2016 ο Αλέξης Τσίπρας στα πλαίσια συνέντευξης Τύπου με τον Αμερικανό πρόεδρο δήλωσε χαρακτηριστικά: «Με τον πρόεδρο Ομπάμα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τους αγωγούς TAP και IGB, για το τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης, αλλά και για τα κοιτάσματα και το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου» (energypress 15/11/2016 και capital.gr16/11/2016). Έκτοτε το αμερικανικό ενδιαφέρον ήταν εξαιρετικά υψηλό και οι ενέργειες των ΗΠΑ προκειμένου να ευοδωθεί το εγχείρημα εξαιρετικά εντατικές (ekathimerini.com 7/2/2020).
Ο FSRU Αλεξανδρούπολης αποτελεί στην ουσία επανάληψη του FSRU της Λιθουανίας όπου οι ΗΠΑ έκαναν «μπάσιμο» για να πετάξουν εκτός παιχνιδιού το ρωσικό αέριο. Καθώς όμως το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο ήταν πιο ακριβό από το ρωσικό αέριο οι Αμερικάνοι ανάγκασαν τους Λιθουανούς να πληρώσουν με «καπέλο» το επιπλέον κόστος. Το κόστος αυτό επιβλήθηκε στους Λιθουανούς καταναλωτές αερίου υπό τη μορφή ενός αντιτίμου το οποίο μάλιστα εγκρίθηκε από την Κομισιόν το Νοέμβριο του 2013 υπό τον τίτλο ‘LNG Supplement’(ec.europa.eu 20/11/2013). Έτσι οι Βρυξέλλες άναψαν το πράσινο φως παρότι επρόκειτο για κρατική ενίσχυση η οποίο όμως κρίθηκε από την ΕΕ ως δήθεν αναγκαία και νόμιμη προκειμένου να υπάρξει απεξάρτηση της Λιθουανίας από το ρωσικό αέριο. Μάλιστα προ διμήνου εγκρίθηκε και νέα κρατική ενίσχυση για τον αντιπαραγωγικό και πανάκριβο FSRU της Λιθουανίας (ec.europa.eu 20/11/2020).
To κόστος του FSRU Αλεξανδρούπολης εκτιμάται ότι θα ανέλθει τουλάχιστον στα 370 εκατ. ευρώ (gasprocessingnews.com). Καθώς το έργο κρίθηκε ως Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) στον τομέα του φυσικού αερίου (energypress 15/1/2021), το 50% του κόστους έχει αυξημένες πιθανότητες να χρηματοδοτηθεί από κονδύλια της ΕΕ. Σε μια τέτοια περίπτωση οι μέτοχοι επί της ουσίας θα επιδοτηθούν κατά 50% από την ΕΕ. Και στη συνέχεια βεβαίως και με δάνεια θα επιχειρήσουν να συμπληρώσουν το υπόλοιπο ποσό για την ολοκλήρωση του έργου. Τα Σκόπια αναμένεται να μπουν στην επένδυση με ποσοστό 10% μετά από ισόποση μείωση του μετοχικού κεφαλαίου των ήδη μετόχων ((energypress 13/1/2021).
Οικονομική στήριξη από την ΕΕ αναμένεται να λάβουν τόσο το έργο «αγωγός διασύνδεσης του τερματικού LNG της Αλεξανδρούπολης» που επίσης κρίθηκε ως PCI (energypress 15/1/2021) όσο και για το έργο Μετρητικός και Ρυθμιστικός Σταθμός στην Αλεξανδρούπολη. Επιπλέον πρέπει να επισημανθεί ότι η Ελλάδα πιέζει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρά την αλλαγή στρατηγικής της Τράπεζας να χρηματοδοτήσει έστω και κατ΄ εξαίρεση το FSRU Αλεξανδρούπολης (energypress–english 3/1/2021).
Η επένδυση του FSRU Αλεξανδρούπολης είναι ιδιαίτερα προσοδοφόρα καθώς το μεν κόστος της κατασκευής όπως είδαμε επιχειρείται να καλυφθεί κυρίως από κονδύλια της ΕΕ η δε αγορά φυσικού αερίου είναι εξασφαλισμένη καθώς το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο θα τροφοδοτεί μέσω αγωγών, (που θα κατασκευαστούν επίσης με κονδύλια της ΕΕ και δάνεια ευρωπαϊκών τραπεζών), τις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, των Σκοπίων, του Κοσόβου της Σερβίας, της Ρουμανίας και βάλε. Και όλα αυτά για να απεξαρτηθούν οι εν λόγω χώρες και η ΕΕ από το ρωσικό αέριο και βέβαια να εξαρτηθούν από το σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ. Επισημαίνεται ότι το LNG είναι πλέον ιδιαίτερα προσοδοφόρο γι΄ αυτό και οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν επενδύσει κεφάλαια χτίζοντας ειδικά πλοία μεταφοράς τα LNG carriers. Στον τομέα αυτό οι Έλληνες εφοπλιστές κατέχουν την πρώτη θέση με στόλο αξίας 19,8 δις δολάρια, ακολουθούμενοι από τον στόλο ιαπωνικών συμφερόντων αξίας 14,19 δις δολάρια (energypress 15/1/2021). Μάλιστα τον μεγαλύτερο στόλο από LNG carriers στην Ελλάδα διαθέτει ο όμιλος του Γιάννη Αγγελικούση με τη Maran Gas να διαθέτει 36 πλοία και ακολουθεί η Gaslog του Π.Λιβανού, με 29 πλοία (energypress 15/1/2021). Πρόκειται για την εταιρεία η οποία είναι μέτοχος κατά 20% του FSRU Αλεξανδρούπολης.
Συμμετοχή των Σκοπίων στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης
Ήδη στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης σχεδιάζεται η κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το αμερικανικό σχιστολιθικό φυσικό αέριο και θα είναι δυναμικότητας 800 Μεγαβάτ. Μέτοχοι σχεδιάζεται να είναι η εταιρεία DAMCO ENERGY, θυγατρική του Ομίλου Κοπελούζου και η Βουλγαρική κρατική ηλεκτρική εταιρεία NEK EAD. Σε σχέση με το υπό κατασκευή εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλεξανδρούπολη επισημαίνεται ότι η επένδυση επιδιώκεται να στηριχθεί με γενναία τραπεζική δανειοδότηση αν και δεν αποκλείεται να αναζητηθούν και ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις παρότι αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο λόγω των ισχυόντων ευρωπαϊκών κανονισμών.
Στο παραπάνω λοιπόν εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής τα Σκόπια θα συμμετάσχουν με ποσοστό 25% επί του εν λόγω μετοχικού κεφαλαίου (energypress 13/1/2021). Έτσι θα έχουν στη διάθεση τους 200 Μεγαβάτ για ηλεκτροδότηση των Σκοπίων και θα κλείσουν το δικό τους εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργεί στην περιοχή της Μπίτολα. Με τον τρόπο αυτό οι σκοπιανοί διασφαλίζουν πλέον την ηλεκτροπαραγωγή τους και μάλιστα από φυσικό αέριο εκτός Σκοπίων και οι ίδιοι μπορούν πλέον με τα ευρωπαϊκά κονδύλια που αναφέραμε παραπάνω να παράγουν επιπλέον ηλεκτρική ενέργεια με ΑΠΕ την οποία στην πορεία θα πωλούν. Όλα αυτά με κονδύλια ευρωπαϊκά και δάνεια.
Μετά απ΄ όλα αυτά λοιπόν θα έχουμε διπλή ενεργειακή είσοδο των Σκοπίων στη χώρα μας μιας και τα Σκόπια παίρνουν ποσοστό 10% του FSRU Αλεξανδρούπολης και μπαίνουν και με ποσοστό 25% στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης καλύπτοντας έτσι τις ενεργειακές τους ανάγκες με ρεύμα και αέριο προερχόμενο από την Ελλάδα, με ταυτόχρονη όμως συμμετοχή τους σε αντίστοιχες υποδομές στη χώρα μας,
Καθόλου άσχημα λοιπόν για τους σκοπιανούς αν και δεν ήταν παρόντες στα Γαυγάμηλα.
