Ο κλάδος της ναυπηγικής στην Ευρώπη γενικότερα και στην Ελλάδα ειδικότερα γνωρίζει ραγδαία ύφεση και η μερίδα του στην παγκόσμια αγορά συρρικνώνεται. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απαγορεύσει ναυπηγήσεις εμπορικών σκαφών σε πολλά ναυπηγεία κρατών μελών, με τη δικαιολογία της παραβίασης των διατάξεων που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις, εκ των πραγμάτων εντείνει την κρίση του κλάδου και μειώνει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιριών προς όφελος τρίτων κρατών. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η απόφαση σε βάρος των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ (ΕΝΑΕ) με την οποία, από το 2010 και για δεκαπέντε χρόνια, η δραστηριότητά τους βρίσκεται υπό περιορισμό, και ενώ η ελληνική οικονομία γνωρίζει τις επιπτώσεις της μνημονιακής λαίλαπας.
Λαμβάνοντας υπόψη:
| — | τη στρατηγική για τον κλάδο της ναυπηγικής όπως ορίζεται στο LeaderSHIP 2020 που στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη μείωση του οικολογικού αντικτύπου και στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, |
| — | την τόνωση στην οικονομία που θα προσφέρει η ανασυγκρότηση του κλάδου της ναυπηγικής στην Ελλάδα, |
ερωτάται η Επιτροπή:
| 1. | Σε ποιες ενέργειες μπορεί να προβεί προκειμένου να αρθεί η απαγόρευση ναυπήγησης εμπορικών σκαφών στα ΕΝΑΕ, παρά το γεγονός ότι εκκρεμεί η ανάκτηση των κρατικών ενισχύσεων από την παραπάνω εταιρεία; |
| 2. | Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει προκειμένου να ενισχύσει την ανασυγκρότηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας; |
| Απάντηση της κ. Vestager εξ ονόματος της Επιτροπής | |
| Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο να συμμορφωθεί με την απόφαση της Επιτροπής που διατάσσει την ανάκτηση παράνομων ενισχύσεων που χορηγήθηκαν στα Ελληνικά Ναυπηγεία (ΕΝΑΕ). Η Ελλάδα επανειλημμένα χορήγησε παράνομες και ασυμβίβαστες ενισχύσεις στα ΕΝΑΕ, παρέχοντάς τους αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους. Για να αποκατασταθούν οι συνθήκες θεμιτού ανταγωνισμού στην αγορά, το 2008 η Επιτροπή διέταξε την Ελλάδα να ανακτήσει τις εν λόγω ενισχύσεις (ύψους περίπου 256 εκατ. ευρώ συν τους τόκους ανάκτησης) από το μη στρατιωτικό τμήμα των ΕΝΑΕ. Μέχρι σήμερα, η ανάκτηση δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί.
Μετά από αίτηση της Ελλάδας, για λόγους εθνικής ασφάλειας, η Επιτροπή αποδέχτηκε, το 2010, μια εναλλακτική μέθοδο για την εφαρμογή της απόφασης ανάκτησης του 2008, βάσει δεσμεύσεων, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του περιορισμού του ναυπηγείου σε στρατιωτικές δραστηριότητες για 15 χρόνια, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Η εν λόγω εναλλακτική μέθοδος όφειλε να είχε τεθεί σε εφαρμογή εντός εξαμήνου από την αποδοχή της, ούτε αυτή όμως έχει εφαρμοστεί. Οι μεταρρυθμίσεις μπορούν, σταδιακά, να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την αναδιάρθρωση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Η Επιτροπή προσφέρει ευρύ φάσμα μέσων που μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στον εν λόγω τομέα. Σε αυτές περιλαμβάνονται το πρόγραμμα COSME (πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων), το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) μπορούν, εντός συμφωνημένων πεδίων προτεραιότητας, να χρηματοδοτήσουν τη βιομηχανική έρευνα και καινοτομία, καθώς και να παράσχουν χρηματοδότηση για κατάρτιση με σκοπό την αναβάθμιση του εργατικού δυναμικού. |
